ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับเส้นผมที่คุณต้องรู้

ถ้าคุณอยากเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นผม นี่คือสิ่งที่คุณต้องรู้ , 90%ของความรู้เกี่ยวกับเส้นผมที่คุณรู้ยังไม่ถูกต้อง

ทำไมคุณถึงต้องรู้สิ่งที่ผมจะพูดถึงต่อไปนี้ เพราะสิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นความรู้พื้นฐานที่ช่างผมมืออาชีพต้องรู้และเข้าใจ  เส้นผมประกอบไปด้วยส่วนประกอบที่ซับซ้อนมากมายทั้งเส้นใยโปรตีน ,กรดอะมิโน 19 ชนิด, เคราติน ,เม็ดสี,ลักษณะเฉพาะทางพันธุกรรมและอื่นๆอีกมากมาย  ส่วนโครงสร้างที่ประกอบเป็นเส้นผมหลักๆก็ประกอบไปด้วยส่วนที่เราเรียกว่า กระเปาะผม (Dermal Papilla) ต่อมเหงื่อ (Sweat Gland) ต่อมไขมัน (Sebaceous Gland) กล้ามเนื้อ (Arrector Muscle) เส้นประสาท (Nerve Cell) เส้นเลือดฝอย (Blood Vessels)

ในกระเปาะผม(Dermal Papilla) ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่สุดของเส้นผม เพราะกระเปาะผมคือส่วนที่เส้นผมเกิดและเติบโตขึ้น และประกอบไปด้วยส่วนหลักๆคือ เส้นใยโปรตีน, กรดอะมิโน และเซลล์ผลิตเม็ดสี (Melanocytes)

ต่อมเหงื่อ (Sweat Gland) ก็ทำหน้าที่ผลิตเหงื่อ เพื่อขับถ่ายของเสียและช่วยระบายความร้อนออกจากร่างกาย

ต่อมไขมัน (Sebaceous Gland) ทำหน้าที่ผลิตไขมันเพื่อหล่อเลี้ยงเส้นผมและหนังศีรษะให้มีความชุ่มชื้นอยู่เสมอ  โดยต่อมเหงื่อจะทำหน้าที่ควบคู่กับไปกับต่อมไขมัน

กล้ามเนื้อ (Arrector Muscle) ทำหน้าที่หลักๆคือยึดเกาะเส้นผมและช่วยสร้างความยืดหยุ่นระหว่างเส้นผมและหนังศีรษะ  เส้นประสาท (Nerve Cell) ก็ทำหน้าที่รับความรู้สึกและส่งไปยังสมอง เช่นเราจะรู้สึกเจ็บเวลาโดนดึงเส้นผม

เส้นเลือดฝอย (Blood Vesssels) ประกอบไปด้วยเส้นเลือดแดง ทำหน้าที่นำออกซิเจน,สาร อาหารไปหล่อเลี้ยงเส้นผมและหนังศีรษะ ส่วนเส้นเลือดดำ ทำหน้าที่นำของเสียจากร่างกาย

ในส่วนของเส้นผมก็มีการแบ่งลักษณะเพื่อให้เข้าใจง่ายๆออกเป็น สองประเภท คือ

1. เส้นผมของคนเอเชีย โดยเฉลี่ยคนเอเชียจะมีเส้นผมประมาณ 100,000-120,000 เส้น สีผมมีสีเข้ม (สีดำจนถึงสีน้ำตาล) เมื่อตัดขวางเส้นผมจะมีลักษณะเป็นวงกลม มีขนาดหนาและใหญ่กว่าของคนยุโรป
2. เส้นผมของคนยุโรป โดยเฉลี่ยคนยุโรปจะมีเส้นผมประมาณ 150,000 เส้น สีผมมีสีอ่อน (สีน้ำตาลอ่อนขนถึงสีบลอนด์) เมื่อตัดขวางเส้นผมจะมีลักษณะคล้ายวงรี บางและเล็กกว่าคนเอเชีย

เส้นผมของคนเรามีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 4 ปี โดยแบ่งวงจรชีวิต (Longivity) ออกเป็น 3 ระยะ ซึ่งจะกล่าวถึงรายละเอียดในเล่มต่อไป  แต่สิ่งสำคัญก็คือเราไม่ควรถอนเส้นผมไม่ว่าผมเส้นนั้นจะเป็นผมขาวหรือผมคัน เพราะกระเปาะผม (Dermal Papilla) ที่ได้กล่าวถึงในช่วงต้นไปแล้ว จะผลิตเส้นผมได้แค่ 25 ครั้งในหนึ่งช่วงชีวิตคนเราเท่านั้น ถ้าเราถอนผมจนครบ 25 ครั้งแล้ว กระเปาะผมก็จะหยุดการสร้างเส้นผมโดยถาวรและ เกิดเป็นภาวะหัวล้านในทันที   เพราะฉนั้นการแก้ปัญหาผมขาวคือการทำสีปิดผมขาวเท่านั้นไม่ใช่การถอนเส้นผม  เพราะสาเหตุของการเกิดผมขาวแบ่งออกได้เป็น 2 สาเหตุคือ

1.ผมขาวแบบชั่วคราว ซึ่งอาจเกิดจากที่เซลล์ซึ่งทำหน้าที่ผลิตเม็ดสี (Melanocytes) หยุดการทำงานชั่วคราวเพราะการใช้ยาบางชนิดหรือความเครียด เมื่อหยุดการใช้ยา หรือหายเครียดแล้ว เซลล์ผลิตเม็ดสีก็จะกลับมาทำหน้าที่ผลิตเม็ดสีได้เหมือนเดิม

2.ผมขาวแบบถาวร เกิดจากสาเหตุหลักๆคือวัย , กรรมพันธุ์ หรือการที่โดนสัตว์มีพิษกัดต่อยจนเซลล์ผลิตเม็ดสีเกิดความเสียหายจนไม่สามารถผลิตเม็ดสีออกมาได้  ปกติวัยที่จะพบผมขาวคืออายุประมาณ 30-35 ปี

โดยเฉลี่ยผมจะมีความยาวประมาณ 1 เซนติเมตรต่อเดือน ในบางรายที่ร่างกายมีความแข็งแรงหรือทานอาหารที่มีส่วนประกอบจากธัญพืชผมก้อาจจะยาวได้ถึง 1.5 เซนติเมตรต่อเดือนได้  และในส่วนประกอบหลักที่มีอยู่ในผมก็มักจะพบในผิวและเล็บได้ด้วย  การทานอาหารที่มีส่วนประกอบหลักจากธัญพืช เช่น ถั่ว  งา ข้าวโพด  sia seed หรือเมล็ดข้าวต่างๆ ก็จะช่วยให้ ผม  ผิว  และเล็บมีสุขภาพดีขึ้นได้ สำหรับคนที่ทานอาหารไม่ครบก็สามารถหาวิตามินหรืออาหารเสริมประเภท  เลซิติน ทานเสริมได้เช่นกัน

ส่วนสำคัญสุดท้ายที่จะกล่าวถึงในหัวข้อนี้คือ โครงสร้างของเส้นผม แบ่งได้เป็น 3 ส่วนโดยปกติ คือ

1. เกล็ดผม (Cuticle) มีลักษณะเรียงตัวซ้อนกันเป็นชั้นๆเหมือนเกล็ดปลา (มีประมาณ 3-10 ชั้น) เกล็ดผมโปร่งใส ไม่มีสี  เหมือนกระจก  เกล็ดผมที่มีสุขภาพดีจะมีความเงางาม และเรียงตัวซ้อนกันอย่างสวยงาม   เกล็ดผมทำหน้าที่ปกป้องความแข็งแรงให้กับเส้นผม  ถ้าเราสางผมด้วยมือเปล่าแล้วพบว่าผมพันกัน แสดงว่าเกล็ดผมมีความแห้งจนทำให้ผมพันกันได้
2. เนื้อผม (Cortex) เป็นส่วนที่ความปริมาณและความสำคัญมากที่สุดส่วนหนึ่ง ปกติแล้วจะมีปริมาณและน้ำหนักคิดเป็น 90% ของน้ำหนักผมใน 1 เส้น ในชั้นเนื้อผมนี้ เราจะพบ เส้นใยโปรตีน  กรดอะมิโนที่จำเป็น  เม็ดสี  และเคราติน  และที่สำคัญ กระบวนการทางเคมีทุกชนิด ( การทำสี,การยืดผม,การดัดผม และการทำไฮไลท์ จะเกิดขึ้นที่ชั้นนี้
3. แกนผม (Medula) เราจะพบแกนผมนี้ในเฉพาะผมเส้นที่หนา ใหญ่เท่าานั้น และไม่ได้พบในเส้นผมทุกเส้น ในบางตำราจึงไม่มีการกล่าวถึงมากนัก

• ในบางตำราจะกล่าวถึงชั้นนอกสุดที่เป็นชั้นบางใสก่อนถึงชั้นเกล็ดผม หรือที่เราเรียกว่า ผิวผม (Surface) ด้วย ผิวผมมีลักษณะเป็นชั้นบางใส คล้ายวุ้นใสที่เคลือบลูกชุบผลไม้  แต่โดยทั่วไปชั้นผิวผมนี้จะถูกทำลายด้วยมลภาวะ ทั้งแดด  ความร้อน  การสระผม  หรือสารเคมี  เราจึงมักไม่ค่อยพบชั้นนี้

อ่านมาถึงส่วนนี้ ถ้าคุณเพิ่งจะร้อง  อ๋อ  หรือเพิ่งเคยได้ยินเรื่องนี้เป็นครั้งแรก  ก็ไม่ต้องตกใจนะครับ  เพราะผมเชื่อว่ากว่า 90% ของช่างผมไทย บางคนยังไม่รู้จักหรือเคยได้เรียนรู้ข้อมูลเหล่านี้มาก่อน  เรามาเริ่มเรียนรู้ผ่านคอลัมน์นี้ไปพร้อมๆกันได้เลยครับ  ในส่วนต่อไป เราจะมาพูดกัน ในส่วนที่มันแอดว๊านซ์มากกว่านี้ เพราะตอนนี้คุณเป็นช่างผมมืออาชีพกันแล้วครับ