เจาะลึกมาตรฐานอาชีพช่างสระผม

ช่างสระผม หรือ Shampoo Girl ที่ดีและมีมาตรฐาน ถ้าวัดเปรียบเทียบกับมาตรฐานอาชีพแล้วจะเทียบเท่ามาตรฐานฝีมือแรงงานสาขาช่างตัดผมระดับ 1 และคุณวุฒิวิชาชีพสาขาธุรกิจเสริมสวยชั้นที่ 1 โดยจะแบ่งเป็นผมสตรี และผมบุรุษ งานหลักๆ ของ 2 สาขาอาชีพนี้จะเป็นเรื่องของการสระผม การทำความสะอาดเส้นผม เพื่อเริ่มต้นงานบริการในลำดับต่อไป ส่วนใหญ่แล้วช่างที่ทำหน้าที่นี้เราจะเรียกว่า ช่างสระผม (Shampoo Girl) ช่างสระผมโดยส่วนใหญ่จะรับคำสั่งโดยตรงจากผู้ช่วยช่างหรือช่างใหญ่อีกทีหนึ่ง ความรู้ความสามารถจึงไม่จำเป็นต้องใช้ประสบการณ์มากนัก ในประเทศไทยกำหนดมาตรฐานของคุณสมบัติของช่างสระไว้ คือ ต้องมีประสบการณ์การทำงานอย่างน้อย 6 เดือน จึงจะมีสิทธิ์สอบวัดมาตรฐานอาชีพ แต่ต้องมีความรู้ความสามารถในการวิเคราะห์เส้นผมและหนังศีรษะขั้นพื้นฐานได้ สามารถแยกแยะลักษณะเส้นผมแต่ละประเภทได้ เช่น ผมเส้นเล็ก ผมเส้นใหญ่ ผมแห้ง ผมมัน ผมทำสี หนังศีรษะแห้ง มัน มีรังแค หรือแพ้ง่าย ซึ่งถือว่าสำคัญมากในการเลือกผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดได้เหมาะสมกับสภาพเส้นผมและหนังศีรษะ แล้วยังมีผลต่อวิธีการสระได้อย่างถูกต้องโดยไม่ระคายเคืองและมีผลกระทบกับสภาพหนังศีรษะและเส้นผม ในกรณีที่ลูกค้ามีอาการแพ้ หรือมีปัญหากับสภาพหนังศีรษะ

ก่อนสระผมช่างควรเตรียมความพร้อมทั้งตัวช่างและบริเวณเตียงสระให้พร้อมให้บริการ เตียงสระต้องสะอาด ไม่มีกลิ่นอับชื้น ผ้าขนหนูและผ้ารองสระต้องพร้อมบริการ ตัวช่างเองควรสวมหน้ากากอนามัย เอี๊ยมกันเปื้อน และเตรียมถุงมือยางในกรณีที่สระงานเคมีทุกประเภท เพื่อสุขอนามัยและความปลอดภัยทั้งตัวช่างและลูกค้า

งานสระผมจะแบ่งเป็น 2 งานหลักใหญ่ๆ คือ

1. สระเพื่อไดร์ เป่า เซ็ตคืองานสระเพื่อทำความสะอาดเส้นผมเพื่อจัดแต่งทรง โดยเน้นสระให้สะอาด และนวดผ่อนคลายให้ลูกค้าเกิดความรู้สึกสบาย และกำจัดสิ่งสกปรกที่ตกค้างบนเส้นผมและหนังศีรษะออก จึงเรียงลำดับขั้นตอนหลักๆ ได้ ดังนี้

– วิเคราะห์เส้นผมและหนังศีรษะเบื้องต้นเพื่อจัดผลิตภัณฑ์แชมพูและครีมนวดให้เหมาะสม ในกรณีที่ผมลูกค้าติดกิ๊บ เกล้ายีผม ฉีดสเปรย์ หรือใส่ผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงมาจนแข็งและสางไม่ออก ต้องค่อยๆ หวีหรือสางออกก่อนที่จะราดน้ำให้เปียก ซึ่งขั้นตอนนี้ต้องทำที่เก้าอี้จะสะดวกและเหมาะสมกว่า

– การสระด้วยแชมพูควรสระ 2-3 รอบ แล้วตามด้วยครีมนวดผมทุกครั้ง สามารถเกาสลับกับนวดศีรษะได้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็แล้วแต่ความต้องการของลูกค้า เช่น ไม่เกา สระแค่รอบเดียว และไม่ต้องใส่ครีมนวด การล้างแชมพูและครีมนวดออกในแต่ละรอบควรล้างให้สะอาด ยิ่งน้ำสุดท้ายของการสระต้องมั่นใจว่าสะอาดจริงๆ

– การห่อผ้าขนหนูและการเช็ดผมให้หมาดก็ต้องให้ความสำคัญ ควรซับให้หมาดทั้งเส้นผมและหนังศีรษะก่อนที่จะห่อผ้า การห่อผ้าขนหนู เส้นผมทุกเส้นต้องถูกเก็บและห่อไว้ในผ้าขนหนูอย่างแน่นหนาและเรียบร้อย เมื่อลูกค้าลุกจากเตียงสระ ผ้าขนหนูที่ห่อผมต้องไม่หลุดหรือหลวม และน้ำต้องไม่หยดและย้อยตามขอบผมโดยรอบ

2. สระและล้างเพื่องานเคมีก่อนทำงานเคมี ทำสี ดัด ยืด ถ้าผมสกปรกมากก็จำเป็นที่จะต้องสระก่อน 1 รอบ สิ่งสำคัญที่สุด คือ ห้ามเกาโดยเด็ดขาด เพราะการเกาศีรษะจะทำให้หนังศีรษะบาง ตึง และถลอก เมื่อโดนเคมีจะทำให้เกิดอาการแสบร้อนขณะทำเคมีและเป็นเม็ดผื่นแดงในภายหลังได้ และไม่ต้องใส่ครีมนวดผม เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด (Shampoo) ตามสภาพเส้นผมหรือหนังศีรษะได้เลย แต่ในกรณีที่ผมมันหรือสกปรกมาก ควรเลือกใช้แชมพูชนิดทำความสะอาดล้ำลึก (Deep Cleaning Shampoo) เพื่อให้การทำงานเคมีมีประสิทธิภาพมากขึ้น

การสระและล้างเพื่องานเคมีประเภททำสีผม หลังได้ผลลัพธ์สีตามต้องการแล้ว การล้างเคมีสีออกโดยทั่วไปมักให้ล้างออกด้วยน้ำสะอาด แล้วใช้ครีมบำรุงปิดเกล็ดผมได้เลย ยกเว้นกรณีสีเข้มปิดผมขาว ช่างต้องรู้วิธีขจัดคราบสีส่วนเกินออกให้หมดจด ด้วยผลิตภัณฑ์เช็ดคราบสี (Color Stain Remover) แต่สีแฟชั่นในปัจจุบันมีเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ ที่หลายๆ แบรนด์มีแชมพูสำหรับผมทำสี เราก็สามารถใช้แชมพูสำหรับทำสีเพื่อล็อกสี หรือแชมพูสำหรับเพิ่มประกายสี สระให้กับลูกค้าได้เลย และตามด้วยครีมบำรุง และจบด้วยการล้างน้ำเปล่าให้สะอาด ซับผมและห่อเก็บให้เรียบร้อย พร้อมจัดแต่งทรงลำดับต่อไป

แต่ถ้าเป็นการทำเคมีประเภทดัดและยืด ยังมีอีกขั้นตอนหนึ่ง คือ ขั้นตอนการล้างน้ำยาดัด/ยืด ออกก่อน ต้องล้างด้วยน้ำเปล่าให้สะอาด ผลิตภัณฑ์บางแบรนด์อาจต้องใช้น้ำอุ่นล้าง เพื่อกันการผิดพลาดช่างควรอ่านคำแนะนำของผลิตภัณฑ์นั้นๆ อย่างละเอียดอีกครั้ง เพราะแต่ละแบรนด์อาจไม่เหมือนกัน ขั้นตอนการล้างผมก่อนใส่ครีมล็อกลอนหรือล็อกผมตรง ลืมไม่ได้เลยเด็ดขาด เพราะมีผลกระทบกับผลงานสำเร็จอย่างมาก และหลังจากใส่ครีมตัวที่ 2 เรียบร้อย การล้างเคมีรอบสุดท้าย สระและใส่ครีมบำรุงตามประเภทของเคมีได้เลย

การสระหลังงานเคมี ไม่ควรขยี้ ขยำ หรือเกาแรงๆ โดยเด็ดขาด เพราะผมเพิ่งผ่านการทำเคมีและเกล็ดผมยังเปิดอยู่ การทำรุนแรงอาจทำให้ผมเสียหายได้ แต่อย่าลืมนะคะ ใส่ถุงมือทุกครั้งก่อนล้างเคมีทุกชนิด จนกว่าน้ำจะใสสะอาด ปราศจากเคมี เพื่อความปลอดภัยของตัวท่านเอง เพราะผิวเราจะบอบบางลงอีกหลายเท่าตัวขณะเปียกน้ำ อาจทำให้สารเคมีซึมผ่านผิวหนังเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายและรวดเร็ว ฉบับหน้าเราจะมาพูดถึงงานไดร์ทรงต่างๆ และการเลือกอุปกรณ์การไดร์และผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงให้เหมาะกับทรงผมกันค่ะ

Cr. อ.ตุสิตา ศุภผลา นักเขียนกิตติมศักดิ์นิตยสาร Hairworld Plus+ คอลัมน์ Pro.Skills